ارتودنسی دندان در چه سنی توصیه می شود؟

دندان‌های مرتب و منظم در زیبایی چهره اهمیت زیادی دارند و همه افراد به دنبال دندان‌هایی با ظاهر زیبا هستند. یکی از موثرترین روش‌هایی که موجب درمان ناهنجاری‌های دندان می‌شود، انجام ارتودنسی است. ارتودنسی در سنین مختلف انجام شده، اما بهترین سن برای انجام این کار در کودکی است. معمولا دندانپزشکان با توجه به شرایط بیمار و بررسی کامل ناهنجاری، نوع ارتودنسی و بهترین سن را تعیین می‌کنند. در این مطلب از مجله زیبا باش همراه ما باشید تا شما را در خصوص انجام ارتودنسی و بهترین سن برای انجام آن راهنمایی کنیم. 

ارتودنسی در سنین مختلف

سن مناسب برای انجام ارتودنسی با توجه به شرایط خاص دندان تعیین می‌شود. بهتر است که از سنین پایین و کودکی این کار را انجام دهید. در هر سن، نوع ارتودنسی فرق می‌کند. شما می‌توانید قبل از انجام این فرایند در هر سنی با انواع ارتودنسی و مراحل انجام آن آشنا شوید. 

ارتودنسی در سنین 3 تا 9 سال

معمولا دندانپزشک، درمان ارتودنسی برای کودکان را بعد از رشد تمام دندان‌های دائمی کودک شروع می‌کند. اما برخی مواقع با توجه به شرایط خاص کودک، ارتودنسی از سنین پایین‌تر انجام می‌شود. برخی از مشکلاتی که انجام ارتودنسی در سنین 3 تا 9 سال را ضروری می‌کند، شامل موارد زیر هستند:

·         بیرون زدگی دندان از دهان

·         داخل بودن دندان‌های فک بالا نسبت به فک پایین

·         شلوغی و ناهماهنگی دندان

·         ناهنجاری فک

ارتودنسی برای سنین 10 تا 14 سال

اگر دندان‌های شیری مشکلات جدی نداشته باشند، می‌توان انجام ارتودنسی را تا موقع رشد کامل دندان‌های دائمی به تاخیر انداخت. بنابراین در سنین 10 تا 14 سالگی  دندان کودک برای انجام ارتودنسی آماده است. ابتدا پزشک برای ارزیابی دقیق‌‌تر از عکس‌ رادیوگرافی وضعیت دندان را چک کرده و قالب گیری می‌کند. سپس بهترین درمان را پیشنهاد می‌کند. در این سنین بهترین نوع ارتودنسی دندان از نوع بریس‌های فلزی است.

ارتودنسی دندان در سنین 15 تا 18 سال

ممکن است افراد در سنین بالاتر به فکر ارتودنسی دندان بیفتند یا اینکه پزشک در موارد خاص، ارتودنسی در سنین بالاتر را پیشنهاد دهد. برای مثال افرادی که مشکل جلو بودن دندان‌های فک پایین نسبت به فک بالا را دارند، نمی‌توانند در سنین پایین ارتودنسی انجام دهند. باید رشد فک آن‌ها تکمیل شود و سپس ارتودنسی انجام شود. بنابراین در این شرایط اگر ارتودنسی در زمان کودکی انجام شود، نیاز به درمان مجدد است.

ارتودنسی در سنین بالای 18 سال

بسیاری از افرادی که امروزه به دنبال درمان ارتودنسی هستند، سنین بالای 18 سال دارند. طیف درمان بزرگسالان نسبت به درمان کودکان تفاوت اساسی دارد. درمان ارتودنسی صرفا برای بهبود ظاهر و لبخند بیمار نیست. بلکه برای سلامت دندان و لثه نیز این کار انجام می‌شود. انجام ارتودنسی در بزرگسالی مشکلاتی همچون پوسیدگی دندان، از دست دادن لثه و استخوان، ساییدگی مینای دندان، از دست دادن دندان، درد مفصل گیجگاهی و فکی و… را برطرف می‌کند.

سن مناسب برای شروع ارتودنسی دندان

از آنجایی که در ارتودنسی برخی از مشکلات فک و دندان برطرف می‌شود، بهتر است که شروع ارتودنسی از سنین کودکی باشد. اما سوال اصلی اینجاست که چه زمانی کودک به ارتودنسی نیاز دارد؟ بهتر است از شش ماهگی تا 12 ماهگی که دندان شروع به رویش می‌کند، کودکان توسط پزشکان ویزیت شوند. سن مناسب برای شروع ویزیت ارتودنسی از 4 سالگی است. از این سن کودک باید توسط پزشک برای ارتودنسی ویزیت شود و سپس از سن 8 تا 9 سالگی برای ارتودنسی دندان اقدام کند.

بهترین سن برای ارتودنسی چه موقع است؟

همان‌طور که گفتیم، بهترین دوره برای ارتودنسی، سنین کودکی است. شرایط خاص کودک می‌تواند انجام ارتودنسی دندان را به تاخیر بیندازد. با ریزش دندان‌های شیری و به وجود آمدن دندان‌های جدید، می‌توانید ارتودنسی انجام دهید. معمولا دندان‌های دائمی در سنین هشت تا چهارده سالگی شروع به رشد می‌کنند. بنابراین بهترین سن برای انجام ارتودنسی دندان بین 9 تا 14 سالگی است. البته به این نکته باید توجه داشت که شرایط هر کودک متفاوت بوده و برخی از کودکان باید در سنین پایین‌تر ارتودنسی انجام دهند. تعیین بهترین سن برای انجام ارتودنسی بر عهده متخصص و دندانپزشک است. 

آیا طول دوره درمان ارتباطی با سن بیمار دارد؟

طول دوره درمان ارتودنسی با سن بیمار رابطه مستقیم دارد. هرچه سن بالاتر رود، میزان سرعت رشد دندان و فک کم‌تر شده و از یک مرحله‌ای به بعد رشد کاملا متوقف می‌شود. بنابراین با افزایش سن، دندان و فک در سخت‌ترین حالت خود قرار می‌گیرند و تغییر آن بسیار سخت است. به همین دلیل طول درمان ارتودنسی بیش‌تر می‌شود و میزان بازدهی درمان هم کاهش پیدا می‌کند. 

به دلیل شرایط دندان و فک، انجام ارتودنسی در سنین کودکی و سنین پایین‌تر با نتیجه و بازدهی بهتری همراه خواهد بود. علاوه بر سن بیمار، مواردی همچون ناهنجاری‌های مختلف و شرایط بهداشتی فرد هم بر طول درمان اثر می‌گذارند و بازدهی درمان را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

آیا سن بیمار روی عمر دندان های ارتودنسی شده تاثیر می گذارد؟

سن بیمار یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار روی عمر دندان‌های ارتودنسی شده است. عدم توازن و چینش درست دندان‌ها باعث اعمال فشار متفاوت به دندان‌ها و پوسیدگی ریشه آن‌ها می‌شود. وقتی که دندان‌ها به‌صورت منظم و عمودی در کنار هم قرار می‌گیرند، نیروی کم‌تری به ریشه و تاج دندان‌ها وارد می‌شود. همین امر موجب افزایش طول عمر دندان‌ها می‌شود. 

اما دندان‌هایی که نسبت به دیگر دندان‌ها در زاویه و جهت دیگری قرار گیرند، فشار بیش‎تری وارد می‌کنند و احتمال شکسته شدن و تخریب بافت ریشه و دندان را افزایش می‌دهد. با افزایش سن بیمار، چینش دندان‌ها و نظم آن‌ها کم‌تر شده و همین امر موجب پوسیدگی بیش‌تر دندان‌ها می‌شود.

بنابراین هر چه سن بیمار بیش‌تر شود، نیاز به ارتودنسی و چینش منظم دندان‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. پس از ارتودنسی هم باید بهداشت فردی همچون مسواک زدن، جرم گیری، استفاده از دهان شویه و نخ دادن و … به خوبی رعایت شود. آیا جرم گیری دندان را خراب میکند؛ عوارض و مضرات جرم گیری چیست؟ این موارد اصلی‌ترین سوالاتی هستند که باید پاسخ آن‌ها را قبل از انجام این فرایند برای بهداشت دهان بدانید.

عوارض ارتودنسی در سنین مختلف

معمولا عوارضی که در اثر ارتودنسی به وجود می‌آید، موقت و کوتاه مدت هستند. برخی از این عوارض شامل حساسیت‌های دهانی و لثه‌ای و سوزش موقت است. یکی از عوارض شایعی که در بیش‌تر افراد حس می‌شود، درد پس از انجام ارتودنسی است. پس از انجام ارتودنسی و قرار گرفتن وسایل مربوط به آن در دهان، درد کمی به وجود می‌آید. در خصوص درد پس از ارتودنسی معمولا پزشکان قرص‌های مسکن همچون استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز می‌کنند.

برخی مواقع که سیم‌ها و اتصالات ارتودنسی موجب حساسیت‌های لثه و دیگر بافت‌ها داخلی دهان می‌شود، از موم‌های محافظت کننده درون دهان استفاده می‌کنند. پس در خصوص عوارض ارتودنسی نگران نباشید؛ زیرا پس از مدت زمان کوتاهی از بین می‌روند. 

حداکثر سن برای ارتودنسی دندان چه زمانی است؟

درمان از طریق ارتودنسی محدودیت ندارد؛ به همین دلیل نمی‌توان سن حداکثری برای آن تعیین کرد. اما می‌توان گفت تا زمانی که فرد لثه‌ و استخوان فک سالمی دارد و هنوز فرسوده و ساییده نشده‌اند، زمان مناسبی برای مرتب کردن دندان‌ها و انجام ارتودنسی است. اما پس از تحلیل رفتگی فک و لثه و وجود ناهنجاری همچون مشکلات فک، ارتودنسی دیگر به تنهایی اثر مثبتی ندارد و باید روش‌های دیگری همچون جراحی فک و پیوند استخوان استفاده کرد.

همان‌طور که در مطلب ایمپلنت دندان چه موقع انجام می‌شود؟ توضیح دادیم، ارتودنسی هم مانند ایمپلنت فقط برای افراد دارای لثه‌های سالم انجام می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب در خصوص سن مناسب برای انجام ارتودنسی صحبت کردیم. بهترین سن برای انجام کارهای زیبایی و مرتب کردن دندان در سنین کودکی است. زمانی که دندان‌های شیری به طور کامل افتادند و دندان‌های دائمی شروع به رویش کردند، بهترین زمان برای انجام ارتودنسی است. هر چه سن افراد بالاتر می‌رود، استخوان فک و دندان‌ها هم محکم‌تر می‌شوند و در نتیجه بازدهی درمان کاهش پیدا می‌کند.