محاسبه BMI، شاخص توده بدنی

شاخص توده بدنی (BMI) معیاری است که از قد و وزن شما برای بررسی سلامت شما استفاده می‌کند. BMI تغییرات طبیعی در شکل بدن را در نظر می‌گیرد و محدوده وزنی مناسب را برای یک قد خاص ارائه می‌دهد. شاخص توده بدن یا BMI در برخی موارد، می‌تواند به پزشک کمک کند تا تناسب اندام کلی و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را تعیین کند. با این حال، BMI تنها عاملی نیست که پزشک در نظر می‌گیرد و یک ارزیابی قابل اعتماد برای هر نوع بدنی نیست.

شاخص توده بدنی چیست؟

شاخص توده بدنی یا BMI معیاری برای اندازه بدن است که وزن فرد را با قد او مقایسه می‌کند. نتایج اندازه گیری BMI می‌تواند ایده‌ای در مورد اینکه آیا یک فرد وزن مناسبی نسبت به قد خود دارد یا خیر را ارائه دهد. BMI یک ابزار غربالگری است که نشان می‌دهد که آیا یک فرد دارای کمبود وزن است، وزن متعادلی دارد یا دچار اضافه وزن و چاقی است.

اگر BMI یک فرد خارج از محدوده سالم باشد، نیاز به توجه ویژه دارد تا از بروز خطرات سلامتی در آینده جلوگیری کند. وزن بیش از حد می‌تواند منجر به انواع مشکلات مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و مشکلات قلبی عروقی شود. وزن بسیار کم می‌تواند خطر سوء تغذیه، پوکی استخوان و کم خونی را افزایش دهد.

BMI به طور مستقیم چربی بدن را اندازه گیری نمی‌کند و سن، جنس، قومیت یا توده عضلانی را در بزرگسالان در نظر نمی‌گیرد. با این حال، از دسته‌های استاندارد وضعیت وزن استفاده می‌کند که می‌تواند به پزشکان در ردیابی وضعیت وزن در بین جمعیت‌ها و شناسایی مشکلات بالقوه در افراد کمک کند.

فرمول شاخص توده بدنی

برای محاسبه BMI، وزن یک بزرگسال را بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد آن‌ها بر حسب متر تقسیم کنید. برای مثال، شاخص توده بدنی 25 به معنای 25 کیلوگرم بر متر مربع است.

شاخص توده بدنی= وزن / مجذور قد

BMI = kg/m²

جدول زیر دسته بندی استاندارد وضعیت وزن مرتبط با محدوده BMI برای بزرگسالان بر حسب نتایج به دست آمده از فرمول بالا را نشان می‌دهد.

BMI کمتر از 18.5

BMI کمتر از 18.5 نشان می‌دهد که شما دچار کمبود وزن هستید، بنابراین ممکن است نیاز به افزایش وزن داشته باشید. به شما توصیه می‌شود از پزشک یا متخصص تغذیه راهنمایی بخواهید.

BMI محدوده 18.5 تا 24.9

BMI ، 18.5 تا 24.9 نشان می‌دهد که وزن شما متناسب با قدتان است. با حفظ وزن مناسب، خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی را کاهش خواهید داد.

BMI  بین 25 تا 29.9

BMI ، 25 تا 29.9 نشان می‌دهد که شما کمی اضافه وزن دارید. ممکن است به شما توصیه شود برای حفظ سلامتی مقداری وزن خود را کاهش دهید. توصیه می‌شود برای مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید.

BMI بالای 30

BMI بالای 30 نشان می‌دهد که شما به شدت اضافه وزن دارید. اگر وزن کم نکنید ممکن است سلامت شما در خطر باشد. توصیه می‌شود برای مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید.

BMI برای بدن سازان، ورزشکاران، زنان باردار، سالمندان یا کودکان خردسال استفاده نمی‌شود. این به این دلیل است که BMI وزن را به عنوان ماهیچه یا چربی در نظر نمی‌گیرد، فقط به عدد آن توجه می‌کند. کسانی که توده عضلانی بالاتری دارند، مانند ورزشکاران، ممکن است BMI بالایی داشته باشند اما در معرض خطر نباشند.

کسانی که توده عضلانی کمتری دارند، مانند کودکانی که رشد آن‌ها کامل نشده یا سالمندانی که ممکن است مقداری از توده عضلانی خود را از دست داده باشند، احتمالاً BMI کمتری نیز دارند. در دوران بارداری و شیردهی، ترکیب بدن خانم‌ها تغییر می‌کند، بنابراین استفاده از BMI مناسب نیست.

محاسبه BMI زنان بر اساس سن

برای بررسی و محاسبه BMI زنان، وزن اغلب یک موضوع دائمی نیست. شاخص توده بدنی را می‌توان به راحتی با فرمول بالا یعنی تقسیم وزن بر مجذور قد محاسبه کرد، اما این آمار در خانم‌ها همیشه صحیح نیست، زیرا زنان بیشتر از مردان چربی بدن دارند. بنابراین به عنوان یک زن، حتی اگر شاخص توده بدنی او در محدوده طبیعی باشد، باز هم ممکن است درصد بالایی از چربی بدن داشته باشد. در محاسبه BMI زنان، سن نیز اهمیت زیادی دارد. با افزایش سن، امکان افزایش چربی نیز وجود داشته که کاملاً طبیعی است. متابولیسم با افزایش سن کاهش یافته و میزان کالری مصرفی نسبت به افراد جوان کندتر می‌شود.

بنابر همین دلایل، جدول BMI برای خانم‌ها، یک واحد تغییر می‌کند، به این صورت که میزان محدوده طبیعی BMI که بین 18.5 تا 24.9 در نظر گرفته می‌شود، برای خانم‌ها بین 17.5 تا 24 است.

محاسبه BMI مردان بر اساس سن

برای آقایان بالای 19 سال و غیر ورزشکار محاسبه BMI مطابق جدول بالا اندازه گیری می‌شود. با توجه به این که ورزشکاران حرفه‌ای نسبت به افراد عادی بافت عضلانی بیشتری دارند، بنابراین شاخص توده بدنی آن‌ها نسبت به افراد عادی کمی بیشتر است. با این حال، مقدار طبیعی BMI برای مردان در فاصله 18.5 تا 25 در نظر گرفته می‌شود.

به طور کلی برای مردان محدوده‌های شاخص توده بدنی به صورت زیر بیان می‌شود:

·        کمتراز 15: کمبود وزن بسیار شدید

·        16 تا 18.5:  کمبود وزن

·        18.5 تا 25: وزن طبیعی و نرمال

·        بیشتر از 25 و کمتر از 30: دارای اضافه وزن

·        محدوده 30 تا 35: چاقی معمولی (چاقی نوع اول)

·        35 تا 40: چاقی شدید (چاقی نوع دوم)

·        بیشتر از 40: چاقی بسیار شدید (چاقی نوع سوم)

بهترین مقدار BMI بر حسب سن در مردان به صورت زیر است:

·        19 تا 24 سال: 22

·        25 تا 34 سال: 23

·        35 تا 44 سال: 24

·        45 تا 54 سال: 25

·        55 تا 64 سال: 26

·        65 سال به بالا: 27

دلیل اهمیت و توجه به شاخص BMI

در حالی که BMI نقطه شروعی برای ارزیابی سلامت شما است، اما بی عیب و نقص نیست. به عنوان مثال، جنسیت را در نظر نمی‌گیرد و از آنجایی که زنان بیشتر از مردان چربی دارند، بنابراین با وجود توده بدنی مناسب باز هم امکان افزایش چربی وجود دارد. این محاسبه همچنین توده عضلانی را در نظر نمی‌گیرد. وزن عضله بیشتر از چربی است، بنابراین اگر وزنه می‌زنید و ماهیچه‌های فشرده دارید، BMI شما می‌تواند بالا باشد حتی اگر اضافه وزن نداشته باشید.

این آزمایش همچنین فاکتورهای ژنتیکی، تراکم استخوان یا سطح فعالیت شما را در نظر نمی‌گیرد، یا این واقعیت را در نظر نمی‌گیرد که لاغری لزوماً با سلامتی برابری نمی‌کند. اما با این حال توجه به شاخص توده بدنی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا شاخص توده بدنی در محدوده پایین نشان می‌دهد که ممکن است دچار سوء تغذیه باشید.

شاید بدن شما مواد مغذی را به درستی جذب نمی‌کند یا شاید کالری کافی برای حمایت از سطح فعالیت خود دریافت نمی‌کنید. برعکس، داشتن BMI در سطح بالاتر به پزشک هشدار می‌دهد که خطر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت و برخی سرطان‌ها بیشتر از افرادی است که BMI طبیعی دارند.

BMI می‌تواند یک ابزار غربالگری مفید برای پیش بینی مشکلات سلامتی باشد. با این حال، مردم باید با احتیاط از آن استفاده کنند، زیرا ممکن است عوامل دیگر مانند سطح فعالیت و شاخص‌های دیگر بدن را در نظر نگیرند. برای کودکان و نوجوانان، مهم است که سن و جنس آن‌ها را هنگام اندازه گیری BMI لحاظ کنید، زیرا بدن آنها به طور مداوم با رشد آنها تغییر می‌کند.

اگر سوالی در این زمینه دارید، با کارشناسان ما در زیبا باش تماس بگیرید.