همه چیز درباره ویار در بارداری

همه آنچه باید درباره ویار بارداری بدانید | در دوران بارداری، ناگهان هوس یک غذای خاص یا ترکیبی عجیب به سراغتان می‌آید؟ ویار بارداری که به عنوان ویار حاملگی نیز شناخته می‌شود، یکی از مسائل رایجی است که بسیاری از زنان باردار در طول دوران بارداری تجربه می‌کنند. این وضعیت به میل ناگهانی و شدید به مصرف غذاها یا خوراکی‌های خاص گفته می‌شود. ممکن است هوس خوردن یک خوراکی خاص به سراغتان بیاید و بعد از کمی مصرف، متوجه شوید که چندان از آن لذت نمی‌برید یا حتی تمایلی به ادامه خوردن آن ندارید.

در این مطلب از مجله زیبا باش، به بررسی دقیق دلایل بروز ویار بارداری (دوران حاملگی)، زمان شروع و مدت آن، عوامل تأثیرگذار و نکاتی برای مدیریت آن خواهیم پرداخت.

ویار بارداری (Craving) چیست؟

هنگامی که باردار می‌شوید، ممکن است به یکباره تمایل شدیدی به یک خوراکی یا غذایی خاص پیدا کنید. این میل، که به آن ویار بارداری گفته می‌شود، به طور ناگهانی و اغلب در سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد. در حالی که ممکن است این تمایل به مقدار زیاد خوراکی‌ها ایجاد شود، اکثر زنان تنها مقدار کمی از این خوراکی‌ها را مصرف می‌کنند و بعد از آن، تمایل خود را از دست می‌دهند. این تغییرات در ذائقه و تمایلات غذایی، بخشی طبیعی از بارداری بوده و اغلب با تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک بدن در دوران بارداری همراه است.

✔️بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر زایمان زودرس

ویار بارداری از کی شروع می‌شود و چقدر طول می‌کشد؟

معمولاً ویار بارداری از سه ماهه اول شروع شده و در سه ماهه دوم به اوج خود می‌رسد. با ورود به سه ماهه سوم، شدت این هوس‌ها کاهش می‌یابد. در بسیاری از موارد، ویارها پس از زایمان از بین می‌روند. اما برای تعداد کمی از زنان، برخی از هوس‌ها یا عادات غذایی ممکن است همچنان باقی بمانند.

چرا ویار بارداری اتفاق می‌افتد؟ دلایل و عوامل موثر

چرا ویار در بارداری رخ می‌دهد؟ هنوز پاسخ دقیقی برای این پرسش وجود ندارد، اما چندین نظریه علمی به توضیح این پدیده کمک می‌کنند. تغییرات هورمونی سریع در دوران بارداری یکی از اصلی‌ترین دلایل است. بدن در این دوران برای حمایت از رشد جنین و تغییرات فیزیولوژیکی که در آن رخ می‌دهد، نیازمند انرژی و مواد مغذی بیشتری است. بنابراین، تمایل به مصرف برخی غذاها ممکن است نتیجه تلاش بدن برای تأمین این نیازها باشد.

علاوه بر این، برخی محققان معتقدند که ویار بارداری ممکن است به دلیل تغییرات در طعم و بوی غذاها باشد. در دوران بارداری، حس بویایی و چشایی زنان حساس‌تر می‌شود. برخی غذاها ممکن است بوی قوی‌تری داشته باشند که باعث جلب توجه مادر می‌شود، در حالی که بوی دیگر غذاها می‌تواند موجب ایجاد حس تنفر و بیزاری شود.

✔️بیشتر بخوانید: برای زیبایی جنین چی بخوریم؟

ارتباط ویار با کمبودهای تغذیه‌ای

یک تئوری دیگر درباره ویار بارداری این است که بدن با تجربه کردن ویار به دنبال جبران کمبودهای تغذیه‌ای است. به عنوان مثال، اگر مادر تمایل زیادی به مصرف غذاهای شور مثل ترشیجات داشته باشد، ممکن است بدن او نیاز بیشتری به سدیم داشته باشد. همچنین، هوس‌های غذایی شیرین مثل بستنی یا شکلات ممکن است نشان‌دهنده نیاز به کلسیم یا چربی بیشتر باشد.

با این حال، لازم به ذکر است که هوس بارداری به معنای نیاز دقیق بدن به همان غذای خاص نیست، بلکه ممکن است بدن به مواد مغذی درون آن غذا نیاز داشته و آن را به صورت هوس غذاهای خاص تفسیر کند.

تنفر غذایی (Food Aversion) در بارداری چیست؟

تنفر غذایی معمولاً در سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد و اغلب با حالت تهوع صبحگاهی همراه است. گوشت یکی از غذاهایی است که زنان باردار بیشتر از آن بیزار می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف مقادیر زیاد گوشت ممکن است باعث تشدید حالت تهوع در بارداری شود.

تنفر غذایی، پدیده‌ای است که برعکس ویار بارداری عمل می‌کند. به عبارت دیگر، برخی زنان باردار به جای تمایل به یک خوراکی، از آن بیزار می‌شوند. این بیزاری ممکن است به برخی غذاها یا بوهای خاص محدود شود.

متداول‌ترین ویارهای دوران بارداری کدامند؟ (شیرین، شور یا ترش)

بیشتر هوس‌های غذایی در بارداری بی‌ضرر هستند و شامل خوراکی‌هایی می‌شوند که به راحتی قابل دسترس هستند. برخی از متداول‌ترین خوراکی‌هایی که زنان باردار به آن‌ها ویار پیدا می‌کنند شامل شیرینی‌ها، بستنی، شکلات، لبنیات، فست فودها و غذاهای نشاسته‌ای مانند نان و پیتزا هستند. ترکیب‌های عجیب و غریب مثل پفک با چیپس یا مواد ترش و شیرین نیز در میان هوس‌های بارداری رایج است.

ویار غیرخوراکی یا پیکا (Pica) چیست و چه خطراتی دارد؟

در برخی موارد نادر، زنان باردار ممکن است تمایل به خوردن مواد غیرخوراکی داشته باشند. این بیماری که به پیکا معروف است، شامل میل به مصرف موادی مانند خاک، پودر لباسشویی، مداد رنگی یا حتی مهر نماز است. این وضعیت خطرناک بوده و باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد. مصرف این مواد می‌تواند به سلامت مادر و جنین آسیب رسانده و باعث مشکلات جدی مانند کمبود آهن یا مسمومیت شود.

تأثیر ویارهای ناسالم بر وزن و سلامت مادر و جنین

یکی از نگرانی‌های مهم در مورد ویار حاملگی، تأثیر آن بر سلامت عمومی مادر و جنین است. برخی از هوس‌های غذایی به خوراکی‌های پرکالری و ناسالم مانند فست فودها، شیرینی‌ها و بستنی‌های چرب محدود می‌شوند. مصرف زیاد این غذاها می‌تواند منجر به افزایش وزن بیش از حد، دیابت بارداری یا حتی افزایش خطر پره اکلامپسی شود. پره اکلامپسی یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است که با افزایش فشار خون در دوران بارداری همراه بوده و می‌تواند عواقب جدی برای مادر و جنین داشته باشد.

✔️بیشتر بخوانید: اهمیت تغذیه در دوران بارداری

۸ راهکار طلایی برای مدیریت ویار بارداری و هوس‌های شدید

برای مدیریت ویار بارداری، لازم است از روش‌های مختلفی استفاده کرده تا بتوانید بدون تأثیر منفی بر سلامت خود و جنین، با این هوس‌ها مقابله و جلوگیری کنید. در ادامه به توضیحات بیشتری در این زمینه خواهیم پرداخت:

1. انتخاب جایگزین‌های سالم‌تر:

یکی از بهترین راه‌ها برای مدیریت ویارهای حاملگی، انتخاب غذاهای سالم به جای خوراکی‌های پرکالری و پرچرب است. برای مثال:

· به جای بستنی‌های پرچرب از ماست‌های کم‌چرب یخ‌ زده یا اسموتی‌های خانگی استفاده کنید. ماست‌های یخ ‌زده پروبیوتیک دارند و می‌توانند نیاز بدن به مواد مغذی را بدون افزایش کالری‌های غیرضروری تأمین کنند.

· اگر تمایل به شیرینی دارید، به جای شکلات یا شیرینی‌های پرشکر، از میوه‌های خشک مانند خرما، کشمش یا برگه زردآلو استفاده کنید. این خوراکی‌ها هم طبیعی‌تر و هم دارای فیبر و ویتامین‌های بیشتری هستند که به بدن شما کمک می‌کنند تا سالم‌تر باقی بماند.

· در صورت ویار به غذاهای شور، به جای چیپس یا فست ‌فودها، از آجیل‌های بدون نمک یا خوراکی‌های سالم‌تر مانند ذرت بو داده (پاپ‌کورن) کم ‌نمک استفاده کنید.

2. صبوری قبل از پاسخ به هوس‌ها:

یکی از روش‌های مؤثر در مدیریت ویار حاملگی، این است که قبل از تسلیم شدن به هوس‌ها، چند دقیقه صبر کنید. این زمان کوتاه به شما کمک می‌کند تا بررسی کنید که آیا واقعاً به آن خوراکی نیاز دارید یا اینکه صرفاً یک واکنش کوتاه‌ مدت است. بسیاری از مواقع پس از چند دقیقه، شدت هوس کاهش می‌یابد و شما نیازی به مصرف خوراکی نخواهید داشت.

3. مصرف وعده‌های غذایی منظم و مغذی:

اگر وعده‌های غذایی متعادل و منظم داشته باشید، احتمال بروز ویار بارداری کمتر می‌شود. خوردن وعده‌های کوچک و سالم در فواصل کوتاه (هر 2 تا 3 ساعت) به ثابت نگه داشتن سطح قند خون کمک کرده و از هوس‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند. مواد مغذی مانند پروتئین (تخم مرغ، گوشت کم‌چرب، ماهی) و فیبر (سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل) نقش مهمی در کنترل هوس‌ها دارند.

4. آبرسانی کافی به بدن:

نوشیدن مقدار کافی آب می‌تواند به کاهش ویارهای کاذب کمک کند. بسیاری از اوقات، بدن در حالت تشنگی دچار هوس به غذا می‌شود و شما احساس گرسنگی یا تمایل به خوراکی‌های خاص دارید، در حالی که بدنتان به سادگی نیاز به آب دارد. بهتر است در طول روز همیشه یک بطری آب در دسترس داشته و به طور منظم از آن بنوشید.

5. خواب و استراحت کافی:

کمبود خواب و خستگی مفرط می‌تواند منجر به افزایش ویار حاملگی شود. بدن در زمان استرس یا خستگی تمایل به مصرف غذاهای پرکالری و شیرین دارد. بنابراین، داشتن یک برنامه منظم خواب و استراحت، علاوه بر کاهش استرس، به مدیریت بهتر ویار بارداری کمک می‌کند.

6. توجه به نیازهای بدن:

گاهی ویارهای بارداری نشان‌دهنده نیاز بدن به مواد مغذی خاصی هستند. مثلاً اگر هوس غذاهای غنی از کربوهیدرات دارید، ممکن است بدنتان به انرژی بیشتری نیاز داشته باشد. به جای مصرف شیرینی‌های ناسالم، از غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده مانند نان گندم کامل، برنج قهوه‌ای یا پاستای گندم کامل استفاده کنید که انرژی طولانی‌مدت و پایداری را برای بدن فراهم می‌کنند.

7. مراجعه به مشاور تغذیه:

در صورتی که ویارهای شما بیش از حد ناسالم هستند، مشورت با یک مشاور تغذیه می‌تواند به شما کمک کند تا رژیم غذایی خود را بهتر مدیریت کرده و از مواد غذایی که برای سلامتی شما و جنین مضر است، دوری کنید.

8. ورزش سبک و منظم:

فعالیت‌های بدنی سبک مانند پیاده‌روی، یوگا یا تمرینات کششی نه تنها به حفظ سلامت بدن کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند هوس‌های غذایی را نیز کاهش دهند. فعالیت‌های بدنی سطح هورمون‌ها را تنظیم کرده و باعث بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب و استرس می‌شوند که این عوامل می‌توانند در کاهش هوس‌های غذایی مؤثر باشند.

با رعایت این نکات و راهکارها، می‌توانید ویار حاملگی خود را بهتر مدیریت کنید و از تغذیه‌ای سالم و متعادل برای خود و جنین بهره‌مند شوید.

آیا ویار بارداری جنسیت جنین (دختر یا پسر) را تعیین می‌کند؟

یکی از باورهای رایج این است که ویار بارداری می‌تواند نشان‌دهنده جنسیت جنین باشد. برخی معتقدند اگر زن باردار هوس غذاهای شیرین کند، جنین دختر است و اگر تمایل به غذاهای شور یا ترش داشته باشد، جنین پسر است. اما هیچ مدرک علمی برای تأیید این باور وجود ندارد و ویار حاملگی هیچ ارتباطی با جنسیت جنین نخواهد داشت.

جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی برای کنترل ویار حاملگی

ویار بارداری یک پدیده طبیعی است که در دوران بارداری رخ می‌دهد و معمولاً بی‌ضرر است. اما لازم است که زنان باردار با آگاهی از نیازهای تغذیه‌ای بدن خود و انتخاب گزینه‌های سالم‌تر، این دوره را به سلامت طی کنند. در صورت بروز ویارهای غیرخوراکی یا مصرف مواد ناسالم، مشورت با پزشک ضروری است تا از بروز مشکلات جدی برای مادر و جنین جلوگیری شود.

سوالات متداول ویار دوران بارداری

۱. ویار شدید در بارداری نشانه چیست؟

ویار شدید معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی و نیاز بدن به مواد مغذی است. در موارد نادر می‌تواند نشانه کمبود مواد مغذی یا اختلال تغذیه‌ای باشد و نیاز به بررسی پزشک دارد.

۲. چرا بعضی زنان باردار هوس غذاهای خیلی تند می‌کنند؟

تغییر در حس چشایی و بویایی، نیاز بدن به تحریک متابولیسم و علاقه به طعم قوی غذاها باعث هوس غذاهای تند می‌شود.

۳. چرا بعضی زنان اصلاً ویار ندارند؟

ویار در همه زنان باردار رخ نمی‌دهد و غیاب آن کاملاً طبیعی است؛ عوامل ژنتیکی، هورمونی و سبک زندگی در این موضوع نقش دارند.

۴. اگر به فست‌فود، شیرینی یا بستنی ویار دارم، چه کنم؟

می‌توانید از نسخه‌های سالم‌تر مثل میوه، ماست یخی کم‌چرب یا آجیل کم‌نمک استفاده کنید تا نیاز بدن تأمین شود بدون اضافه‌وزن یا ضرر برای جنین.

۵. آیا ویار بارداری قابل پیشگیری است؟

به طور کامل نه، اما با تغذیه منظم، وعده‌های کوچک، خواب کافی، کاهش استرس و مصرف آب کافی می‌توان شدت آن را کاهش داد.

۶. برای کاهش ویار بارداری چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟

وعده‌های کوچک و سالم بخورید، آب کافی بنوشید، صبور باشید قبل از خوردن هوس‌ها، جایگزین سالم انتخاب کنید و ورزش سبک انجام دهید.

۷. آیا ویار شدید به معنی کمبود ویتامین است؟

گاهی می‌تواند ناشی از کمبود آهن، کلسیم یا ویتامین‌های دیگر باشد، اما همیشه این‌طور نیست و نیاز به آزمایش پزشک دارد.

۸. اگر زن باردار ویار کند و نخورد چه می‌شود؟

در بیشتر موارد خطری ندارد، اما ممکن است مادر کمی اذیت شود یا نیاز به مواد مغذی کاهش نیابد. اگر ویار شدید و همراه با تهوع است، پزشک را مطلع کنید.

۹. ویار شدید در بارداری دوم طبیعی است؟

بله، حتی ممکن است شدت ویار در بارداری دوم بیشتر یا کمتر از بارداری اول باشد؛ تفاوت به هورمون‌ها و شرایط بدن مادر بستگی دارد.

۱۰. ویار پسر از کی شروع می‌شود؟

هیچ مدرک علمی برای تعیین جنسیت از طریق زمان شروع ویار وجود ندارد. ویار پسر یا دختر باور سنتی است و به واقعیت ارتباطی ندارد.

۱۱. آیا ویار بارداری جنسیت جنین را تعیین می‌کند؟

خیر، ویار هیچ ارتباط علمی با جنسیت جنین ندارد و صرفاً به تغییرات هورمونی و نیاز بدن مادر مربوط است.