همه چیز درباره دیابت در بارداری

اگر در زمان بارداری قند خون شما افزایش پیدا کند، به دیابت بارداری مبتلا می‌شوید. این در حالی است که تا قبل از بارداری هیچ گونه سابقه دیابت نداشته‌اید. دلیل این بیماری ترشح‌ هورمون‌هایی از جفت جنین است. تشخیص به موقع این بیماری اهمیت زیادی دارد؛ زیرا با تشخیص به موقع می‌توان از مواردی همچون سقط جنین، مرده زایی، افزایش وزن نوزاد، مسمومیت بارداری و … جلوگیری کرد. این بیماری با اصلاح رژیم غذایی و فعالیت بدنی قابل کنترل است.

با توجه به اینکه دوران بارداری، یکی از حساس‌ترین دوران زندگی هر فردی بوده، بنابراین آشنایی با بیماری دیابت موجب شده تا این دوران بدون نگرانی بگذرد. در این مطلب از مجله زیبا باش همراه ما باشید تا همه چیز درباره دیابت در بارداری را توضیح دهیم. 

آشنایی با دیابت بارداری

یکی از انواع دیابت‌ها، دیابت بارداری بوده که در زمان حاملگی با افزایش قند خون همراه است. علت ایجاد این بیماری، ترشح هورمون‌هایی از جفت بوده که خاصیت ضد انسولینی دارند. با ترشح هورمون انسولین در بدن مادر، این هورمون خنثی شده ولی این مقدار برای جبران کافی نیست. این امر موجب افزایش غیر طبیعی قند خون در دوران بارداری شده که عوارض زیادی برای مادر و جنین دارد. بنابراین پیشگیری و کنترل این بیماری در دوران بارداری ضروری است. شما باید با مراقبت های دوران بارداری آشنا شوید تا سلامت خودتان و جنین طی این دوران به خطر نیفتد.

انواع دیابت در بارداری 

دیابت در دوران بارداری به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که در ادامه هر مورد را بررسی می‌کنیم:

• دیابت A1: این نوع دیابت در زمان بارداری با افزایش قند خون همراه بوده که شدت زیادی ندارد. بنابراین با آگاهی از اهمیت تغذیه در دوران بارداری و داشتن رژیم غذایی، این نوع دیابت کنترل می‌شود.
• دیابت A2: این نوع دیابت نسبت به نوع قبلی شدت بیشتری داشته و با انسولین و دیگر داروهای خوراکی قابل کنترل است.

دیابت بارداری با چه علائمی همراه است؟

در هر دوره از بارداری، دیابت علائم مختلفی دارد. تشخیص این بیماری در ابتدا بسیار دشوار بوده و علائم زیادی ندارد. بعد از گذشت ماه‌ها شدت و علائم بیماری بیش‌تر می‌شود.

نشانه های دیابت در سه ماهه اول بارداری

رشد بیش از حد جنین در این دوره اتفاق می‌افتد. در سه ماهه اول باید عدم تحمل گلوکز را بررسی کرد. کسی که به عدم تحمل گلوکز مبتلا است، میزان قند ناشتا به‌صورت طبیعی کمی بالاتر خواهد بود. بنابراین در سه ماهه اول، انجام این آزمایش توصیه می‌شود. در سه ماهه اول بهتر است که آزمایش HbA1c انجام شود. این آزمایش خون نشان می‌دهد که میزان دیابت بارداری شما در چه وضعی است و امکان ارزیابی و پیشگیری را هم فراهم می‌کند. معمولا دیابت هم پس از سه ماهه اول شدت پیدا می‌کند، بنابراین در این دوره علائم خاصی دیده نمی‌شود.

دیابت در سه ماهه دوم بارداری

از نشانه‌های اصلی افزایش قند خون در بارداری می‌توان به افزایش سطح گلوکز خون مادر اشاره کرد. ممکن است که در سه ماهه دوم بارداری هم هیچ علائمی از دیابت نداشته باشید. بنابراین باید آزمایش‌های مختلف برای مقدار گلوکز خون انجام دهید. شدت میزان گلوکز در هفته بیست و چهارم تا بیست و هشتم بیش‌تر می‌شود.

علامت دیابت در سه ماهه سوم بارداری

بیش‌ترین علائم افزایش قندخون در سه ماهه سوم حاملگی دیده می‌شود. در سه ماهه سوم بارداری علائم زیر وجود دارد:

• تاری دیدتشنگی زیاد
• خستگی
• حالت تهوع
• قارچ‌های واژینال
• عفونت پوستی
• تشدد ادرار

دیابت دوران بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟

افزایش قند خون در هر دوره‌ای از بارداری ممکن است اتفاق بیفتد. اما با توجه به اینکه علائم بیماری در سه ماهه سوم بیش‌تر است، آزمایش غربالگری هم برای همه افراد در هفته 24 تا 28 انجام می‌شود. برای تشخیص دیابت در بارداری، بهترین راه آزمایش قند خون است. این آزمایش در چندین مرحله انجام می‌شود. برای انجام آزمایش قند خون بعد از مصرف معینی از گلوکز، در دو نوبت یک ساعته و دو ساعته مقدار قند خون فرد اندازه گرفته می‌شود و پزشک نوع و شدت دیابت را تشخیص می‌دهد.

علت دیابت گرفتن در دوران بارداری چیست؟

هنوز علت اینکه چرا برخی از افراد به دیابت در بارداری مبتلا می‌شوند و برخی دیگر مبتلا نمی‌شوند، مشخص نشده است. اما یکی از اصلی‌ترین دلایل، اضافه وزن قبل بارداری است. معمولا در حالت عادی هورمون‌های مختلفی برای کنترل سطح قند خون کار می‌کنند. اما در دوران بارداری عملکرد هورمون‌ها تغییر می‌کند. این امر موجب افزایش قند خون در زمان حاملگی می‌شود. برخی دیگر از علت‌های ابتلا به این بیماری شامل موارد زیر است:

• عدم تحرک بدن
• داشتن سابقه دیابت
• اضافه وزن
• ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک
• فشار خون بالا
• بارداری چند قلویی
• ژنتیک
• داشتن نوزاد با وزن بالا

رژیم غذایی مناسب دیابت در بارداری

کلید اصلی کنترل قند خون در زمان بارداری، رعایت رژیم غذایی است. باید با کمک پزشک یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و در مصرف غذاهایی همچون کربوهیدرات، پروتئین و چربی پرهیز کنید. آیا کلینیک تخصصی زنان لی لی طزری را می‌شناسید؟ مادران باردار می‌توانند برای آزمایش‎های دوران بارداری و سلامت خود و جنین به این کلینیک تخصصی زنان مراجعه کنند.

مصرف کربوهیدرات برای افراد مبتلا به دیابت بارداری

با کمک پزشک مقدار دقیق مصرف کربوهیدرات در روز را مشخص کنید. کربوهیدرات را با فاصله زمانی مشخص مصرف کنید تا موجب افزایش قند خون نشود. برخی از کربوهیدرات مفید شامل موارد زیر است:

• میوه‌هایی با قند پایین
• برنج قهوه‌ای
• غلات کامل
• لوبیا، نخود، عدس

مصرف پروتئین برای افراد مبتلا به دیابت بارداری

افراد باردار باید حداقل در دو وعده روزانه خود از پروتئین استفاده کنند. منابع خوبی که پروتئین دارند، شامل:

• ماهی
• مرغ
• گوشت قرمز
• توفو

مصرف چربی برای افراد مبتلا به دیابت بارداری

زنان باردار تا حد امکان نباید از غذاهای سرخ کردنی و فست فودها استفاده کنند. بهتر است چربی‌های سالم در رژیم غذایی گذاشته شود. برخی از این چربی‌های سالم شامل:

• روغن زیتون
• آجیل بدون نمک
• آووکادو
• دانه‌ها

پیشگیری از ابتلا به دیابت در بارداری

مهم‌ترین راه برای پیشگیری از این بیماری، کاهش وزن قبل از اقدام به بارداری است. همچنین انجام آزمایشات غربالگری هم در پیشگیری از دیابت بارداری نقش مهمی دارد. استفاده از رژیم غذایی، ترک سیگار، ورزش، مصرف ویتامین و مکمل‌های کمکی و… راه‌های موثر در پیشگیری از این بیماری هستند.

مصرف پنج گروه اصلی مواد غذایی همچون شیر و لبنیات، گوشت، تخم مرغ، نان و غلات، میوه‌ها، سبزی‌ها، حبوبات و رعایت تعادل در رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از دیابت بارداری دارد. به طور کلی با پاسخ به سوال چه کارهایی در بارداری خطرناک است، می‌توانید جلوی بروز خیلی از بیماری‌ها را در این دوران بگیرید.

درمان دیابت در بارداری

اگر در زمان بارداری علائم دیابت را داشتید، باید به‌صورت مکرر به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایش‌های خون مکرر، سطح قند خون شما را اندازه می‌گیرد و گاهی لازم می‌داند که در منزل هم قند خون خود را کنترل کنید. برخی از افراد برای کنترل شرایط، نیاز به استفاده از انسولین دارند. برای استفاده از انسولین در زمان بارداری، حتما باید طبق دستور پزشک عمل کنید.  برخی دیگر هم تنها با رعایت رژیم غذایی و ورزش سطح دیابت و قند خون را کنترل می‌کنند.

برای درمان این بیماری، مهم‌ترین کار رعایت رژیم غذایی درست و اصولی است. در دوران بارداری باید مصرف پروتئین، کربوهیدرات و قند کنترل شود. شما می‌توانید مطالب دیگر مرتبط با بارداری و زایمان را در مجله زیبا باش مطالعه کنید.