دلیل وجود دانه های سفید در مدفوع نوزاد چیست؟

مدفوع نوزادان معمولا در طیف وسیعی از بافت‌ها و رنگ‌ها قرار دارد که برخی از آن‌ها خطرناک و برخی دیگر کاملا نرمال هستند. یکی از تغییرات نسبتا رایج مدفوع در کودکان، وجود دانه‌های سفید در آن است که بعضی مواقع برای والدین تا حدودی نگران‌کننده و سوال برانگیز می‌شود. دقت به تعداد دفع مدفوع نوزاد در طول روز، رنگ آن و عوامل این چنینی سبب می‌شود تا حدودی از عملکرد گوارشی و سلامت نوزاد خود اطلاع داشته باشید.

اما علت وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد چه می‌تواند باشد؟ در ادامه به مهم‌ترین علل ایجاد این تکه‌ها می‌پردازیم که شامل هضم ناکافی مواد غذایی تا دفع خلط همراه مدفوع می‌شود. در این مطلب از مجله زیباباش همراه ما باشید تا دلیل وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد را توضیح دهیم.

بیشتر بخوانید: جلوگیری از ریزش مو در بارداری

علت دانه‌های سفید در مدفوع نوزادان

در ماه‌های اولیه به دلیل مایع بودن تغذیه شیرخواران، مدفوع نوزادان به شکل‌های مختلفی مشاهده می‌شود که با مدفوع کودکان و بزرگسالان تفاوت دارد. مدفوع نوزادان قوام کم‌تری دارد، رنگ آن متفاوت است و گاهی همچون اسهال زرد رنگ آبکی به نظر می‌رسد.

با توجه به روند رشد نوزادان و تغییر عادات تغذیه آن‌ها در ماه‌های اولیه، تغییر شکل مدفوع اتفاقی کاملا معمولی و رایج است و نگرانی از این بابت وجود ندارد. اما در رابطه با وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزادان عوامل مختلفی می‌تواند سبب این اتفاق شود که چربی شیر هضم نشده، دفع تکه‌های مواد غذایی، دفع خلط همراه با مدفوع و عفونت از اصلی‌ترین دلایل آن به شمار ‌می‌روند.

چربی شیر هضم نشده علت وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد

تجزیه نشدن چربی شیر به صورت کامل در معده نوزاد، اتفاقی طبیعی است که همین موضوع می‌تواند باعث ایجاد دانه‌های سفید رنگ در مدفوع آن‌ها شود. این اتفاق اغلب در نوزادانی دیده می‌شود که از شیر مادر تغذیه می‌کنند؛ زیرا شیر مادر چربی بالاتری به نسبت شیر خشک دارد.

تغذیه از شیر مادر یکی از اصلی‌ترین و رایج‌ترین دلایل به وجود آمدن دانه‌های سفید در مدفوع نوزادان است. نوزادی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، معمولا مدفوع آن به شکل دانه‌های خردل زرد بوده، اما هنگامی که بزرگ‌تر می‌شود ممکن است مدفوع آن شبیه کشک به نظر برسد.

عفونت ها و مشکلات گوارشی

عفونت‌های انگلی و باکتریایی می‌توانند باعث بروز تکه‌های سفید در مدفوع نوزاد شوند. یکی از شناخته‌شده‌ترین انگل‌ها که ممکن است باعث چنین مشکلی شود، ژیاردیا (Giardia) است.

این انگل از طریق آب یا غذای آلوده وارد بدن می‌شود و در دستگاه گوارش مستقر می‌گردد. علائم عفونت ژیاردیا شامل اسهال، مدفوع بدبو و چرب، و وجود ذرات سفید یا خاکستری در مدفوع است. در صورت مشاهده چنین علائمی، نوزاد باید به پزشک مراجعه کند تا تست‌های لازم انجام شده و درمان مناسب آغاز شود.

از سوی دیگر، عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند مشکلات گوارشی و تغییرات در مدفوع نوزاد ایجاد کنند. باکتری‌هایی مانند سالمونلا، شیگلا و ای.کلای (E. coli) می‌توانند باعث عفونت‌های روده‌ای شوند که با علائمی مانند اسهال خونی، تب، و مدفوع حاوی مخاط یا تکه‌های سفید همراه هستند. این عفونت‌ها معمولاً از طریق غذا یا آب آلوده منتقل می‌شوند. در این موارد، پزشک با انجام آزمایش‌های مدفوع می‌تواند نوع عفونت را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند. درمان ممکن است شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین مراقبت‌های حمایتی برای جلوگیری از کم‌آبی و کاهش علائم باشد.

دفع تکه‌های مواد غذایی به همراه مدفوع

مشاهده دانه‌های سفید رنگ در مدفوع شیرخواران زیر شش ماه، به ویژه کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند بسیار شایع است. تغییر مارک شیر خشک در کودکانی که از شیر خشک استفاده می‌کنند و یا حتی اضافه شدن آن به رژیم غذایی برای اولین بار می‌تواند سبب دفع دانه‌های سفید شود. ممکن است دفعات و میزان شیردهی کم و زیاد شده باشد که به فواصل شیردهی و کافی بودن میزان شیر از روی مواردی مثل میزان دفع ادراد دقت کنید.

اما در کودکان بزرگ‌تر از شش ماه و بعد از شروع غذای کمکی، غذای خورده شده و دلمه‌های شیر می‌تواند علت وجود تکه‌های سفید رنگ در مدفوع باشد. قدرت هضم ناکافی در صورت موقتی بودن می‌تواند طبیعی باشد، اما گاهی تغییر مدفوع علامت هشدار دهنده‌ای از ابتلا به یک بیماری پنهان است. البته توجه داشته باشید که هضم نشدن و حتی درسته دفع شدن برخی از مواد غذایی که هضم سخت‌تری دارند، امری طبیعی است که در بزرگسالان نیز مشاهده می‌شود.

وجود تکه‌های سفت در مدفوع نوزادان و یا حتی ابتلا به یبوست پس از شروع غذای کمکی امری بسیار شایع است. اما زمانی قدرت هضم شیرخوار سوال برانگیز و نگران کننده می‌شود که این اتفاق قبل از شروع تغذیه‌ی کمکی شیرخوار رخ دهد. در هر صورت توصیه می‌شود در شرایط زیر به یک پزشک مراجعه شود:

• مشاهده دانه‌های ریز سفید در مدفوع نوزاد به صورت مکرر
• بی حال و مریض بودن نوزاد همراه با وجود دانه‌های سفید در مدفوع
• وجود نشانه‌های دیگری از مشکل در هضم و گوارش همچون نداشتن انرژی کافی، عدم وزن‌گیری کافی و...

بیشتر بخوانید: روش های تعیین جنسیت جنین

دفع خلط به همراه مدفوع

وجود موکوس در مدفوع یکی دیگر از علل وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد است. به ویژه اگر لزج و خلطی باشد. روده ترشحاتی طبیعی به نام موکوس دارد و احتمال این که این ترشحات لزج به مدفوع نوزاد راه پیدا کنند، وجود دارد. پس وجود تکه‌های سفید لزج در مدفوع آن‌ها طبیعی است. از طرفی مدفوع سبز با دانه‌های سفید در نوزادان می‌تواند به علت عفونت، آلژی غذایی و یا تغییر در عادات غذایی پس از شروع غذای کمکی باشد.

وجود مخاط در مدفوع نوزادان در اکثر مواقع طبیعی و بدون خطر است و با افزایش سن آن‌ها و خوردن غذا‌های گوناگون نیز وجود مقادیر کمی از مخاط در مدفوع عجیب نیست. اما با این وجود اگر مدفوع نوزاد همراه با علائم و موارد دیگری باشد، می‌تواند نشانه وجود مشکلات گوارشی یا عفونت است.

عفونت، یکی دیگر از دلایل دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد

عفونت یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند سبب وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد شود به‌گونه‌ای که عفونت‌های باکتریایی، انگلی و ویروسی ظاهر، بافت و رنگ مدفوع را تغییر می‌دهند. البته وجود دانه‌های سفید در مدفوع تنها علامت عفونت نیست. بلکه تب، آبریزش بینی و سرفه از دیگر علائم آن هستند. توجه داشته باشید که اگر به صورت ناگهانی شاهد تغییر رنگ و بافت مدفوع نوزاد بودید، بهتر است به پزشک اطفال مراجعه کنید.

آیا دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد می‌تواند ناشی از آلرژی به شیر مادر باشد؟

هیچ گونه ارتباطی بین دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد و آلرژی غذایی تا به حال یافت نشده است. اگر نوزاد به شیر حساسیت داشته باشد، به احتمال زیاد علائم دیگری همچون استفراغ، خس خس سینه و سرفه نیز خواهد داشت. آلرژی غذایی پاسخ سیستم ایمنی بدن به یک غذای خاص و سلامت و جان کودک را به خطر بیندازد، پس در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک سریعا با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: زایمان طبیعی یا سزارین؟

برخی از افراد بر این باورند که تکه‌های سفید در مدفوع نوزاد به دلیل عدم تحمل غذایی آن است، اما هیچ گونه مدرکی مبنی بر این موضوع وجود ندارد. عدم تحمل غذا به معنای مشکل در هضم یک غذای خاص است، اما وجود دانه‌های سفید به علت مشکل خاصی در هضم غذا نیست. بلکه نشان می‌دهد معده کودک، آمادگی کافی را ندارد. هیچ نگرانی بابت این موضوع نداشته باشید؛ زیرا با افزایش سن برطرف می‌شود و علائم آن به صورت زیر است:

• وجود مخاط یا خون در مدفوع
• افزایش بی‌قراری و یا تحریک‌پذیری
• گاز معده غیر نرمال
• اسهال یا افزایش دفعات مدفوع

چه زمانی برای وجود دانه‌های سفید در مدفوع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

تا به این مرحله متوجه شدید که وجود دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد معمولا خطری به همراه ندارد، اما در صورتی که نگرانی بابت این موضوع دارید می‌توانید به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که عدم خطر برای وجود دانه‌های سفید در مدفوع است، اما اگر کودک شما مدفوع کاملا سفید، گچی یا رنگ پریده دارد باید سریعا به آن رسیدگی کنید. زیرا می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در عملکرد کبد باشد.

تب، علائم گوارشی همچون اسهال، خون یا مخاط در مدفوع، یبوست و علائم آلرژی همچون خس خس سینه یا کهیر مواردی هستند که در صورت مشاهده باید فورا به پزشک مراجعه کنید. مدفوع سفید گچی و قرمز و وجود رگه‌های قرمز رنگ در مدفوع نیز از مواردی هستند که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند.

در نهایت نیاز است که درباره دانه‌های سفید در مدفوع نوزاد به خاطر داشته باشید که همه مواد غذایی حتی در افراد بالغ به راحتی هضم نمی‌شوند. در شیرخوار دارای تغذیه کمکی، گاهی زمان کافی برای شکستن مواد غذایی که به سرعت از روده عبور می‌کنند، وجود ندارد. همین موضوع سبب مدفوع سفید می‌شود. پس با یکبار مشاهده دانه‌های سفید در مدفوع نوزادی که وضعیت رشد و جسمی مناسبی دارد، نیازی به نگرانی نیست.

اگر تکه‌های سفید در مدفوع نوزاد به ندرت دیده شده‌اند و حالت موکوسی و لزجی دارند باز هم نیازی به نگرانی نیست. اما با بیش‌تر شدن تعداد دفعات و وجود علائم دیگری جز دانه‌های سفید یا ایجاد دل نگرانی و مشغله ذهنی حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید.