آزمایش ها و تست های ضروری دوران بارداری

بارداری یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین دوران زندگی هر زن است. برای حفظ سلامت مادر و جنین، پزشکان آزمایش‌ها و تست‌های مختلفی را در طول این دوره توصیه می‌کنند. این آزمایش‌ها اطلاعاتی حیاتی درباره رشد جنین، سلامت مادر و خطرات احتمالی ارائه می‌دهند. آگاهی از این تست‌ها و پیگیری منظم آنها می‌تواند به داشتن یک بارداری سالم و بدون مشکل کمک کند. در این راهنما از مجله زیبا باش مهم‌ترین و ضروری‌ترین آزمایش‌ها و تست‌های دوران بارداری را به طور خلاصه بررسی کرده‌ایم. 

چرا انجام آزمایش‌های بارداری مهم است؟

آزمایش‌های دوران بارداری برای اهداف مختلفی انجام می‌شوند، از جمله:

·        تأیید بارداری و بررسی سلامت اولیه مادر و جنین

·        تشخیص بیماری‌های ژنتیکی و نقایص مادرزادی

·        ارزیابی سلامت عمومی مادر و پیشگیری از مشکلات احتمالی

·        بررسی رشد و تکامل جنین در هر مرحله

این آزمایش‌ها در بازه‌های زمانی مشخص انجام می‌شوند و شامل تست خون، ادرار، سونوگرافی و روش‌های دیگر می‌شوند.

آزمایش‌های ضروری دوران بارداری

دوران حاملگی یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی است که نیاز به مراقبت های ویژه بارداری دارد. آزمایش‌های مختلف در این دوره، سلامت مادر و جنین را تضمین کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کنند. در ادامه، برخی از آزمایش‌های مهم دوران بارداری را بررسی می‌کنیم:

1. پایش سلامت جنین

در ماه‌های پایانی بارداری و هنگام زایمان، ضربان قلب و سایر علائم حیاتی جنین تحت نظر قرار می‌گیرد. ضربان قلب طبیعی بین 120 تا 160 ضربان در دقیقه است، اما در شرایط خاص ممکن است تغییر کند. اگر الگوی ضربان قلب غیرعادی باشد، ممکن است نشانه‌ای از کمبود اکسیژن در جنین باشد که در برخی موارد نیاز به زایمان سزارین اورژانسی را مطرح می‌کند.

2. تست قند خون (گلوکز)

یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های دوران بارداری، بررسی سطح گلوکز خون مادر است که برای تشخیص دیابت بارداری انجام می‌شود. این آزمایش معمولاً بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری انجام شده و در صورت مشاهده قند خون بالا، بررسی‌های تکمیلی توصیه می‌شود.

3. تست استرپتوکوک گروه B

نوعی باکتری که در دستگاه تناسلی برخی از زنان وجود دارد و در دوران بارداری می‌تواند مشکلات جدی برای مادر و نوزاد ایجاد کند. این آزمایش بین هفته‌های 35 تا 37 بارداری انجام شده و در صورت مثبت بودن نتیجه، مادر تحت درمان آنتی‌بیوتیکی قرار می‌گیرد تا از انتقال عفونت به نوزاد جلوگیری شود.

4. تعیین گروه خونی و Rh

در اوایل بارداری، بررسی گروه خونی و Rh مادر اهمیت زیادی دارد. اگر مادر Rh منفی و پدر Rh مثبت باشد، ممکن است بدن مادر آنتی‌بادی‌هایی تولید کند که به گلبول‌های قرمز جنین حمله می‌کنند. برای پیشگیری از این مشکل، تزریق ایمونوگلوبولین در هفته 28 بارداری توصیه می‌شود.

5. آزمایش پروتئین ادرار

وجود مقدار زیاد پروتئین در ادرار می‌تواند نشانه‌ای از پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری) باشد که با فشار خون بالا و سایر علائم همراه است. این وضعیت نیاز به مراقبت ویژه دارد، زیرا می‌تواند سلامت مادر و جنین را تهدید کند.

6. غربالگری بیماری‌های مقاربتی

در اولین معاینه دوران بارداری، مادران از نظر بیماری‌های مقاربتی مانند ایدز، هپاتیت B و C، سوزاک، کلامیدیا و سفلیس بررسی می‌شوند. تشخیص به ‌موقع این بیماری‌ها به درمان بهتر و کاهش خطر انتقال به نوزاد کمک می‌کند.

7. آزمایش شمارش کامل خون (CBC)

این آزمایش برای بررسی سطح گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها انجام می‌شود. نتایج آن می‌تواند کم خونی، عفونت یا مشکلات انعقادی را شناسایی کرده و اقدامات درمانی لازم را فراهم کند.

8. بررسی عملکرد تیروئید

هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در رشد جنین دارند. اختلال در عملکرد این غده ممکن است بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر بگذارد. بنابراین، در صورت سابقه مشکلات تیروئیدی، پزشک ممکن است آزمایش‌های منظم تیروئید را توصیه کند.

9. غربالگری بیماری‌های عفونی

برخی از عفونت‌ها مانند توکسوپلاسموز، سرخجه، سیتومگالوویروس (CMV) و ویروس هرپس می‌توانند باعث نقص‌های مادرزادی در نوزاد شوند. آزمایش خون به تشخیص این عفونت‌ها و اتخاذ تدابیر لازم کمک می‌کند.

10. آزمایش ادرار

یکی دیگر از تست‌های رایج در دوران بارداری، آزمایش ادرار است که برای تشخیص عفونت‌های بی‌علامت کلیه و مجاری ادراری انجام می‌شود. این نوع عفونت در صورت عدم درمان می‌تواند باعث زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد شود.

مراقبت‌های پزشکی در دوران بارداری به شما این امکان را می‌دهد که با خیالی آسوده، از سلامت خود و نوزادتان مطمئن شوید.

 

آزمایش‌های ضروری در سه ماهه اول بارداری

در سه ماهه اول، انجام برخی آزمایش‌ها برای بررسی سلامت مادر و جنین ضروری است. این آزمایش‌ها به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی کمک کرده و از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کنند.

1. آزمایش خون و ادرار

·        آزمایش بتا HCG: این تست سطح هورمون بارداری (HCG) را اندازه‌گیری کرده و بارداری را تأیید می‌کند.

·        آزمایش قند خون ناشتا: بررسی دیابت بارداری که می‌تواند بر رشد جنین تأثیر بگذارد.

·        بررسی کم خونی: سطح هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون مادر را مشخص کرده و کم خونی را تشخیص می‌دهد.

·        آزمایش گروه خونی و Rh: برای بررسی سازگاری گروه خونی مادر و جنین انجام می‌شود.

·        بررسی بیماری‌های عفونی: شامل تست HIV، هپاتیت B و C، سیفلیس و سرخجه

2. سونوگرافی اولیه (هفته 6 تا 12)

این سونوگرافی برای تأیید بارداری داخل رحمی، تعیین تعداد جنین‌ها و برآورد سن بارداری انجام می‌شود.

3. سونوگرافی NT (هفته 11 تا 14)

این تست ضخامت مایع پشت گردن جنین را اندازه‌گیری کرده و برای تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون استفاده می‌شود.

4. آزمایش غربالگری سه ماهه اول

ترکیبی از آزمایش خون و سونوگرافی NT است که برای تشخیص احتمال ناهنجاری‌های ژنتیکی استفاده می‌شود.

5. آزمایش پرزهای جفتی (CVS) (هفته 10 تا 13)

در مواردی که پزشک مشکوک به مشکلات ژنتیکی باشد، نمونه‌ای از پرزهای جفتی برای بررسی کروموزوم‌های جنین برداشته می‌شود.

بیشتر بخوانید: چگونه بارداری راحت داشته باشیم؟

 

آزمایش‌های ضروری سه ماهه دوم بارداری

در این دوره، آزمایش‌های متعددی برای ارزیابی رشد جنین و سلامت مادر انجام می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند ناهنجاری‌های احتمالی را شناسایی کرده و شرایط لازم برای ادامه‌ی بارداری سالم را فراهم کنند.

1. تست چهارگانه (هفته 15 تا 20)

این تست سطح چهار ماده مهم در خون مادر را بررسی می‌کند که نشانگرهای مشکلات کروموزومی و نقص‌های مادرزادی هستند.

2. آمنیوسنتز (هفته 15 تا 20)

در این آزمایش از مقدار کمی از مایع آمنیوتیک برای بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی و نقص‌های مادرزادی نمونه‌برداری می‌شود.

3. سونوگرافی آنومالی (هفته 18 تا 22)

این سونوگرافی برای بررسی اندام‌های داخلی، رشد و ساختار کلی جنین انجام می‌شود. همچنین می‌تواند جنسیت جنین را مشخص کند.

4. آزمایش غربالگری دیابت بارداری (هفته 24 تا 28)

این تست سطح قند خون را بررسی کرده و برای تشخیص دیابت بارداری استفاده می‌شود.

5. بررسی هموگلوبین و آهن خون

در اواسط بارداری، پزشک سطح هموگلوبین را بررسی می‌کند تا احتمال کم خونی مشخص شود.

 

آزمایش‌های ضروری در سه ماهه سوم بارداری

در این مرحله، پزشک با انجام آزمایش‌های لازم برای سلامت مادر و جنین، برای زایمان آماده می‌شود. این آزمایش‌ها به بررسی وضعیت جنین، تشخیص عفونت‌ها و اطمینان از سلامت مادر کمک می‌کنند.

1. غربالگری استرپتوکوک گروه B (هفته 35 تا 37)

این باکتری در برخی از زنان بدون علامت وجود دارد اما ممکن است در هنگام زایمان به نوزاد منتقل شده و مشکلاتی ایجاد کند.

2. بررسی وضعیت جنین (NST و بیوفیزیکال پروفایل)

·        NST (تست بدون استرس): بررسی ضربان قلب جنین و فعالیت آن در رحم

·        بیوفیزیکال پروفایل: ترکیبی از سونوگرافی و NST برای بررسی سلامت جنین

3. سونوگرافی نهایی

این سونوگرافی برای بررسی وضعیت رشد جنین، میزان مایع آمنیوتیک و موقعیت قرارگیری جنین انجام می‌شود.

هزینه آزمایش‌های دوران بارداری در سال 1403

همانطور که اشاره کردیم، دوران بارداری نیاز به آزمایش‌های مختلفی دارد، از بررسی‌های خون گرفته تا سونوگرافی‌های تخصصی. خوشبختانه، هزینه آزمایش‌های خون معمولاً خیلی بالا نیست و بسیاری از آنها تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. اما بخش عمده هزینه‌ها مربوط به سونوگرافی‌های دقیق و آزمایش‌های ژنتیکی است. هزینه این آزمایش‌ها بسته به محل آزمایشگاه و سطح تجهیزات مورد استفاده متفاوت است. مراکزی که از جدیدترین فناوری‌های تصویربرداری استفاده می‌کنند، معمولاً هزینه بالاتری دارند.

هزینه غربالگری:

·        غربالگری سه‌ ماهه اول: حدود 2 میلیون تومان

·        غربالگری سه‌ ماهه دوم: بیش از 2 میلیون تومان

انتظار می‌رود که در سال 1404، بسته به شرایط اقتصادی و نرخ تجهیزات پزشکی، این هزینه‌ها دستخوش تغییر شوند. برای اطلاع دقیق از قیمت‌ها، بهتر است با آزمایشگاه‌ها و مراکز سونوگرافی موردنظر خود تماس بگیرید.