نکات مهم برای بارداری فرزند دوم

بارداری فرزند دوم برای زنان تجربه‌ای متفاوت و هیجان‌انگیز است که همراه با چالش‌ها و تفاوت‌هایی نسبت به بارداری اول همراه می‌باشد. در این مرحله، زنان تجربه بهتری از زایمان گذشته خود و اطلاعات بیشتری درباره مراقبت از خود و نوزاد خود دارند. اما همچنان این مرحله پر از سوالات و تردیدهایی است که نیاز به راهنمایی و پشتیبانی دارد. در این راهنما از مجله اینترنتی زیبا باش، به مروری بر تفاوت‌ها، آمادگی‌ها و چالش‌هایی که در بارداری دوم ممکن است با آن روبرو شوید، خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: نشانه های حاملگی در روزهای اول

آمادگی برای فرزند دوم

برخی از والدین برای تولد دومین کودک خود چندین سال صبر می‌کنند. در این صورت نخستین کودک فرصت کافی برای با شما بودن را خواهد داشت و او نیز می‌تواند حضور کودکی دیگر در زندگی‌تان را درک یا حتی در این باره با شما صحبت کند. بعضی دیگر معتقدند فاصله زمانی کم میان دو فرزند باعث می‌شود که آنها هم‌بازی شوند و در این شرایط شما مجبور نخواهید بود بقیه عمرتان را صرف بزرگ کردن کودک دیگری کنید. آمادگی برای فرزند دوم می‌تواند یک فرآیند هیجان‌انگیز و چالش‌برانگیز باشد. برخی نکات کلیدی برای آمادگی به عنوان والدین برای فرزند دوم عبارت است از:

• 1. تغییر در سبک زندگی:

با آمدن فرزند دوم، ترتیب و روال زندگی شما ممکن است تغییر کند. باید برنامه‌ریزی کنید و به توزیع زمان و انرژی بین دو فرزندتان توجه داشته باشید.

• 2. حمایت و همکاری:

برای مراقبت از دو فرزند، حمایت و همکاری بین شما و همسرتان بسیار مهم است. باید به یکدیگر کمک کرده و مسئولیت‌ها را بین خودتان تقسیم کنید.

• 3. آمادگی روانی

با آمدن فرزند دوم، ممکن است احساسات مختلفی از جمله شادی، استرس و نگرانی را تجربه کنید. مراجعه به مشاور روانشناسی یا گفت‌وگو با دیگر والدین می‌تواند به شما کمک کند تا با این احساسات مقابله کنید.

• 4. تهیه برنامه مراقبتی

برای مراقبت از فرزند دوم، می‌توانید برنامه‌های مراقبتی و برنامه‌های تربیتی مناسبی را تدوین کنید. همچنین باید مهارت‌های خود در تربیت دو فرزند را ارتقا دهید.

• 5. اهداف و انتظارات

انتظاراتتان را نسبت به فرزند دوم واقع بینانه بررسی کنید. هر فرزند شخصیت و نیازهای خود را دارد، بنابراین ممکن است انتظاراتتان با واقعیت مطابقت نداشته باشند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره حاملگی پر خطر

سن مناسب مادر برای بارداری دوم

سن مناسب مادر برای بارداری دوم به‌طور کلی بر اساس موارد مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد. از جمله موارد برای بهترین سن بارداری دفعه دوم می‌توان به وضعیت سلامتی مادر، زمانی که برای بازگشت به وزن قبل از بارداری نیاز است و حتی توصیه‌های پزشکی اشاره کرد. در هر صورت، بر اساس نظریه کنگره متخصصان زنان و زایمان آمریکا، می‌توان تا حداقل شش ماه بعد از زایمان از بارداری خودداری کرد. نکات مثبت در مورد بارداری‌های پشت سرهم شامل این موارد است:

•  اگر جوان‌تر باشید، شروع سریع‌تر به بارداری دوم به معنی افزایش قدرت باروری و کاهش مسائل مرتبط با سن مادر است.
• تجربه بارداری اول می‌تواند باعث تحرک بیشتر و افزایش فعالیت بدنی در دوران بارداری دوم شود.
• شما ممکن است علائمی که در بارداری اول وجود نداشت را در بارداری دوم تجربه کنید.

بهترین فاصله سنی فرزند اول و دوم

بهترین فاصله سنی بین فرزند اول و دوم بر اساس نظریه کنگره متخصصان زنان و زایمان آمریکا، حدوداً 18 ماه است. این مدت زمان به مادر فرصت می‌دهد تا بدنش بهبود یابد، وزن اضافه دوران بارداری کم شود و سیستم تولید مثل به حالت اول بازگردد. همچنین، باعث می‌شود که بدن به میزان کافی ویتامین‌های مورد نیاز را جذب کند. با این حال اغلب متخصصان، فاصله 3 تا 5 سال بین تولد دو فرزند را بهترین فاصله زمانی می‌دانند. این فاصله زمانی باعث می‌شود که مادر بهبود یافته و بدنش برای یک دوره بارداری دیگر آماده شود.

همچنین، باعث کاهش عوارضی می‌شود که ممکن است در آینده به دلیل فاصله سنی بین کودکان پیش آید. از طرف دیگر، فاصله زمانی بیش از 5 سال، ممکن است باعث افزایش مشکلات روانی میان دو فرزند شود و فاصله زمانی کمتر از 3 سال هم قطعاً برای بدن آمادگی لازم را فراهم نمی‌کند. بنابراین، توجه به فاصله سنی بین فرزندان یکی از اقدامات مهم قبل از بارداری فرزند دوم است. این فاصله زمانی همچنین به خانواده فرصت می‌دهد تا به طور کامل از تجربه و روند رشد فرزند اول لذت ببرند و با آمادگی بهتر برای فرزند دوم اقدام کنند.

بیشتر بخوانید: نقش پدر در سلامت جنین در دوران بارداری

علت دیر باردار شدن در بارداری دوم

علت دیر باردار شدن در بارداری دوم یا ناباروری ثانویه به دو عامل اصلی برمی‌گردد که بسیاری از زوجین به آنها توجه کافی ندارند. عوامل دیگری همچون بسته شدن لوله‌های فالوپ، افزایش سن، کاهش کیفیت اسپرم مردانه و موارد دیگر نیز ممکن است بر دیر باردار شدن تأثیرگذار باشند. این دو عامل که می‌تواند به تأخیر یا عدم بارداری دوم منجر شود عبارتند از:

1. فاصله زیاد بین بارداری اول و دوم

وقتی که فاصله بین بارداری اول و دوم زیاد شود، ممکن است بدن زن آمادگی لازم برای بارداری را نداشته باشد. در این صورت، سیستم تولید مثل و سایر فرآیندهای زنانه ممکن است از حالت عادی خود خارج شوند. به علاوه، فاصله زمانی زیاد بین دو بارداری ممکن است باعث کاهش شدید شاخص‌های سلامتی مادر و فرزند شود. 

2. استفاده طولانی‌مدت از روش‌های پیشگیری از بارداری

استفاده طولانی‌مدت از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌تواند به دلیل تأثیرات جانبی آنها بر سیستم تولید مثل زنان، باعث تنبلی تخمدان شود. این موضوع ممکن است باعث تضعیف فعالیت تخمدان‌ها و کاهش شانس بارداری در آینده شود.

بیشتر بخوانید: ورزش های مناسب دوران بارداری

دلایل باردار نشدن برای فرزند دوم

دلایل باردار نشدن برای فرزند دوم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات تخمک‌گذاری در زنان: ممکن است مشکلاتی مانند عدم تخمک‌گذاری یا تخمک‌گذاری نامنظم در زنان وجود داشته باشد که باعث ناباروری ثانویه می‌شود.
• قاعدگی نامنظم: دوره قاعدگی نامنظم می‌تواند باعث مشکلات در تخمک‌گذاری و باروری زنان شود.
• نامناسب بودن میزان و کیفیت رابطه جنسی: میزان و کیفیت رابطه جنسی نیز می‌تواند بر توانایی باروری تأثیرگذار باشد.
• مشکلات ناباروری در مردانه و ضعف کمی و کیفی اسپرم: مشکلاتی مانند ضعف اسپرم مردانه و کاهش تعداد و کیفیت اسپرم می‌تواند باعث ناباروری و باردار نشدن برای فرزند دوم شود.
• سابقه سقط جنین و آسیب دیدگی اندام‌های تولید مثل زنانه: سابقه سقط جنین یا آسیب دیدگی اندام‌های تولید مثل زنانه نیز می‌تواند موجب ناباروری شود.
• تنبلی تخمدان: تنبلی تخمدان از جمله مشکلات شایعی است که باعث ناباروری ثانویه می‌شود.
• بیماری‌هایی مانند آندومتریوز در زنان و بیماری‌های تاثیرگذار در سلامت اندام‌های تولید مثل زنان و مردان نیز می‌توانند باعث ناباروری شوند.
• مشکلات هورمونی در زنان: عدم تعادل هورمونی در زنان از جمله عواملی است باعث باردار نشدن برای فرزند دوم می‌شود.
• مشکلات پروستات در مردان: مشکلات پروستات در مردان نیز می‌تواند عواملی باشد که به ناباروری ثانویه منجر می‌شود.
• انسداد لوله‌های فالوپ: انسداد لوله‌های فالوپ می‌تواند باعث مشکل در تخمک‌گذاری و باروری زنان شود.
• افزایش سن و کاهش شانس بارداری: با افزایش سن، شانس بارداری کاهش می‌یابد که می‌تواند به ناباروری ثانویه منجر شود.

جلسات معاینه و آزمایش برای بارداری دوم

برای معاینه و آمادگی برای بارداری دوم، اگر در بارداری قبلی خود هیچ گونه مشکلی نداشته و به هیچ بیماری یا عارضه دیگری مبتلا نشده‌اید، احتمالاً جلسات معاینه و آزمایش‌های دوره بارداری فعلی‌تان تفاوت زیادی با دوره قبلی نخواهد داشت. با این حال، در بارداری جدید نیاز به انجام آزمایش‌های غربالگری یا تشخیصی وجود دارد. بسیاری از آزمایش‌های خونی که در بارداری اول انجام داده‌اید نیز ممکن است نیاز به تکرار داشته باشند. اگر تصمیم دارید که زایمان طبیعی بعد از سزارین داشته باشید، به پزشکی با تخصص کافی در این زمینه مراجعه کنید.

زایمان در بارداری دوم سخت‌تر است یا راحت‌تر؟

در بارداری دوم، معمولاً زمان زایمان کوتاه‌تری را تجربه خواهید کرد. این به این معنی است که زمان شروع درد زایمان تا زمان تولد نوزاد کمتر از زایمان قبلی است. درحالی‌ که زنان در بارداری اول معمولاً بین 10 تا 20 ساعت را برای زایمان می‌گذرانند، این فرایند برای زنانی که قبلاً آن را تجربه کرده‌اند، سریع‌تر و حدود نصف این زمان خواهد بود.

همچنین، مرحله فشار آوردن در این زنان ساده‌تر است. این مرحله در زایمان اول، بدون بی‌حسی اپیدورال معمولاً یک ساعت طول می‌کشد و درصورتی‌که قبلاً زایمان طبیعی داشته‌اید، مدت این مرحله به حدود 20 دقیقه کاهش پیدا می‌کند. همچنین، احتمال نیاز به بخیه در این زنان کمتر از زنانی است که اولین تجربۀ زایمان خود را سپری می‌کنند.

با این حال درد بعد از زایمان ممکن است در بارداری دوم شما شدید‌تر باشد. این درد به دلیل انقباضات رحم و بازگشت آن به اندازه و محل اولیۀ پس از زایمان است. دردهای پس از زایمان معمولاً برای مادرانی که اولین تجربۀ زایمان را دارند، بسیار خفیف و کوتاه‌ مدت است یا اصلاً احساس نمی‌شود اما پس از زایمان اول، این دردها ممکن است بسیار ناراحت‌کننده باشد و معمولاً پس از هر زایمان شدیدتر می‌شود.

علت این امر این است که مادران در اولین تجربۀ بارداری خود، ماهیچه‌های رحمی قوی‌تری دارند و به همین دلیل، رحم پس از انقباض شکل خود را حفظ می‌کند و دیگر به طور متناوب دچار انقباض نمی‌شود. بازگشت تناسب بدن به حالت طبیعی نیز در این زایمان نیاز به زمان بیشتری دارد. برخلاف بارداری اول، این بار بدن شما صرفاً با از دست دادن وزن بعد از زایمان به حالت قبلی برنمی‌گردد و شما نیاز دارید برای بازسازی ماهیچه‌های خود ورزش کنید.

کلام پایانی

بارداری دوم با تفاوت‌ها و چالش‌های خود نسبت به بارداری اول همراه است. در این مقاله به بررسی تغییراتی که در بارداری دوم رخ می‌دهد، از جمله مسائل مربوط به زایمان، آمادگی مادر و مشکلات ممکن در این دوره پرداختیم. اطلاعات بیشتر و آموزش‌های مناسب می‌توانند به زنان در این مرحله کمک کنند تا بارداری دوم خود را بهتر مدیریت کرده و تجربه‌ی سالم‌تری از بارداری داشته باشند.