لاپاراسکوپی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

جراحی لاپاراسکوپی یک روش پیشرفته و مدرن در حوزه جراحی است که برای انجام عمل‌های ناحیه شکم و لگن به کار می‌رود. این روش جراحی با استفاده از ابزارهای بسیار نازک و ظریف، از طریق برش‌های بسیار کوچک به داخل شکم و لگن وارد می‌شود. یکی از ابزارهایی که به شکم وارد می‌شود، لاپاراسکوپ یا دوربین لاپاراسکوپی است که تصویر زنده از داخل شکم و لگن را به صفحه نمایش منتقل می‌کند. این صفحه نمایش به تیم جراحی امکان می‌دهد تا فرآیند جراحی را با دقت بررسی و کنترل کنند.

جراحی لاپاراسکوپی  در بسیاری از عمل‌های شکمی ‌و لگنی از جمله جراحی صفرا، کیست تخمدان، جراحی، جراحی کولون و پانکراس استفاده می‌شود. این روش زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره را کاهش داده، خونریزی کمتری نسبت به روش‌های سنتی دارد و درد پس از عمل را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. همچنین، خطر عفونت در این روش نیز کمتر است.

برای افرادی که قصد انجام جراحی لاپاراسکوپی را دارند، توصیه می‌شود که اطلاعات کامل درباره این روش جراحی را مطالعه کنند. این اطلاعات شامل جزئیات فنی و روند جراحی، مزایا و معایب، نحوه آماده‌سازی قبل از عمل، مراحل بازیابی پس از عمل و سایر اطلاعات مربوط به مراحل جراحی لاپاراسکوپی است که در این نوشتار از زیبا باش در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.

جراحی لاپاراسکوپی چیست؟

جراحی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Surgery) که به آن جراحی سوراخ کلید یا جراحی کم تهاجمی ‌نیز گفته می‌شود، یک روش جراحی است که با استفاده از ابزارهای خاص و یک دوربین کوچک به نام لاپاراسکوپ، انجام می‌شود. در این روش، جراحان از طریق سوراخ‌های کوچک در بدن بیمار، ابزارهای جراحی را وارد کرده و با کمک دوربین لاپاراسکوپ، منطقه مورد نظر را مشاهده و عمل جراحی را انجام می‌دهند.

جراحی لاپاراسکوپی معمولاً با استفاده از بیهوشی کلی یا بیهوشی موضعی با مهار درد، انجام می‌شود. در ابتدا، جراح چندین سوراخ کوچک در ناحیه مورد نظر ایجاد می‌کند. سپس لاپاراسکوپ (یک لوله باریک و نوری مجهز به دوربین) از طریق یکی از سوراخ‌ها درون بدن بیمار قرار می‌گیرد. با تصویربرداری از داخل بدن، جراح می‌تواند سایر ابزارهای جراحی را از طریق سوراخ‌های دیگر وارد کرده و عمل جراحی را انجام دهد.

مزایای جراحی لاپاراسکوپی شامل کاهش خون‌ریزی، کاهش درد پس از جراحی، کوتاه شدن زمان بستری بیمار و بهبود سریعتر بعد از عمل می‌باشد. همچنین، با استفاده از روش لاپاراسکوپی، بازدهی جراحی بهبود یافته و نیاز به برش‌های بزرگ در بدن بیمار کاهش می‌یابد. جراحی لاپاراسکوپی در مورد مجموعه‌ای از عملیات‌های مختلف بر روی بخش‌های مختلف بدن اعم از مثانه، رحم و غیره قابل استفاده است. با این حال، تمام عملیات‌های جراحی قابل انجام به صورت لاپاراسکوپی نیستند و بسته به نوع و موقعیت مشکل، جراح ممکن است تصمیم به استفاده از روش جراحی دیگری بگیرد.

چه زمانی به جراحی لاپاراسکوپی نیاز خواهیم داشت؟

همانطور که اشاره کردیم، جراحی لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که از طریق سوراخ‌های کوچک در بدن انجام می‌شود که با استفاده از یک دستگاه به نام لاپاراسکوپ (یک نوع ابزار نوری و دوربین‌دار)، پزشک قادر است به بررسی و انجام جراحی درون بدن بپردازد. علائمی ‌که ممکن است نشان دهنده نیاز به جراحی لاپاراسکوپی باشند، عبارتند از:

·        درد شدید: اگر شما با درد شدید مواجه هستید که نیاز به جراحی داشته باشد، پزشک ممکن است جراحی لاپاراسکوپی را توصیه کند.

·        علائم التهابی: اگر شما علائمی ‌مانند التهاب، تورم، قرمزی و گرمی‌ در منطقه مورد نظر دارید، جراحی لاپاراسکوپی می‌تواند کمک کننده باشد.

·        وجود تومورها یا عوارض دیگر: در برخی موارد، تشخیص و بررسی تومورها یا عوارض دیگر در دستگاه تناسلی، کیسه صفرا، روده‌ها، کبد و سایر اندام‌ها نیاز به جراحی لاپاراسکوپی دارد.

·        مشکلات خاص زنانه: در زنان، جراحی لاپاراسکوپی برای برطرف کردن مشکلات مانند فیبروم‌های رحمی، تخمدان پلی‌کیستیک و آندومتریوز (التهاب رحم) استفاده می‌شود.

·        مشکلات مجاری ادراری و گوارشی: در برخی موارد، مشکلاتی مثل سنگ کلیه، کیسه ادراری، گواتر، آپاندیسیت (التهاب آپاندیکس)، هرنیا (پروزه یا ترقه در دیواره محفظه) و غیره نیاز به جراحی لاپاراسکوپی دارند.

مهم است که برای تشخیص و تعیین نیاز به جراحی لاپاراسکوپی، با یک پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک قادر خواهد بود بر اساس علائم و شرایط شما، بهترین راهکار را توصیه کند.

عمل لاپاراسکوپی چگونه انجام می‌شود؟

لاپاراسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که با استفاده از لاپاراسکوپ، یک دستگاه تصویربرداری جراحی، انجام می‌شود. لاپاراسکوپ یک لوله باریک است که دارای یک دوربین و یک منبع نوری است. این لوله از طریق سوراخ کوچکی در بدن، به طور معمول از طریق برش کوچک صورت می‌گیرد و به منظور دسترسی به اعضا و ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود. فرآیند انجام لاپاراسکوپی عموماً به شرح زیر است:

1.      آماده سازی: معمولا برای این روش بی هوشی عمومی استفاده می‌شود. پس از بی هوشی شما به خواب رفته و دردی احساس نخواهید کرد. پس از بیهوش شدن، بخشی از بدن (مانند شکم یا سایر قسمت‌ها) با استفاده از محلول ضدعفونی کننده تمیز و پوشیده می‌شود.

2.      برش کوچک: یک برش کوچک (حدود 3 الی 5 سانتی‌متر) در منطقه مورد نظر ایجاد می‌شود. این برش به عنوان «سوراخ ورودی» برای وارد شدن لاپاراسکوپ و سایر ابزارهای جراحی استفاده می‌شود.

3.      وارد کردن کانولا: پس از برش جراح لوله نازکی به نام کانولا وارد سوراخ کرده تا شکم با گاز کربن دی اکسید متورم شود. پر کردن شکم با این گاز باعث می‌شود تا اندام‌ها داخل بهتر نشان داده شوند.

4.      وارد کردن لاپاراسکوپ: پس از تورم شکم، لاپاراسکوپ، از طریق سوراخ ورودی وارد بدن می‌شود. دوربین در انتهای لاپاراسکوپ قرار دارد و تصاویری از داخل بدن را به صورت زنده به مانیتور منتقل می‌کند.

5.      وارد کردن ابزارهای جراحی: از طریق سوراخ‌های دیگری که با برش‌های کوچک ایجاد شده‌اند، ابزارهای جراحی مانند مورسلاتور الکتریکی، پنس و ابزارهای دیگر وارد بدن می‌شوند. این ابزارها به عنوان «ابزار عملیاتی» برای انجام عمل جراحی یا تشخیص استفاده می‌شوند.

6.       عمل جراحی یا تشخیص: با استفاده از لاپاراسکوپ و ابزارهای جراحی، عمل جراحی یا تشخیص انجام می‌شود. دسترسی به اعضا و ساختارهای داخلی بدن، تشخیص بیماری‌ها، برداشتن نمونه‌های بافتی (بیوپسی) و غیره از جمله کاربردهای متداول لاپاراسکوپی هستند.

7.      بستن برش‌ها: پس از اتمام عمل جراحی یا تشخیص، شکم از گاز کربن دی اکسید خالی و ابزارها از داخل شکم خارج می‌شوند، سپس برش‌ها با استفاده از بخیه یا بانداژ بسته می‌شوند.

8.      بازگشت به خانه: لاپاروسکوپی معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود؛ یعنی شما همان روز می‌توانید پس از جراحی به خانه برگردید. 

جراحی لاپاراسکوپی چقدر ایمن است؟

جراحی لاپاراسکوپی به طور کلی معمولاً ایمن و بی خطر است. با استفاده از این روش، جراح از شکاف‌های کوچک برای دسترسی به منطقه عملی استفاده می‌کند، که در نتیجه می‌تواند درد و عوارض پس از عمل کمتری داشته و زمان بازیابی بیمار را کاهش دهد. اما همانند هر جراحی دیگری، جراحی لاپاراسکوپی نیز با برخی خطرات و عوارض همراه است. به عنوان نمونه:

·        خطرات عمومی: این شامل عوارض بیهوشی مانند واکنش به داروهای بیهوشی، خونریزی و عفونت است که در هر جراحی وجود دارد.

·        آسیب به اندام‌های اطراف: در صورتی که جراح در حین عمل به اندام‌های اطراف، مانند روده‌ها، سرخرگ‌ها یا عصب‌ها آسیب برساند، ممکن است عوارض جانبی و مشکلات پس از عمل رخ دهد.

·        خطر عفونت: هر گونه جراحی با خطر عفونت همراه است و جراحی لاپاراسکوپی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما به دلیل استفاده از شکاف‌های کوچک و فناوری تمیز، خطر عفونت در این نوع جراحی کمتر است.

برای افزایش ایمنی جراحی لاپاراسکوپی، مهم است که به توصیه‌ها و دستورات پزشک قبل و بعد از جراحی، عمل کنید. همچنین، مشاوره و بررسی شرایط شما با پزشک قبل از جراحی اهمیت دارد، زیرا سلامت عمومی‌ و وجود هر شرایط پزشکی خاصی می‌تواند تأثیری در خطرات و عوارض جراحی داشته باشد.

مراقبت پس از جراحی لاپاراسکوپی

مراقبت پس از جراحی لاپاراسکوپی بسیار مهم است تا بهبودی شما را تسریع و عوارض جانبی را کمتر کند. در زیر چند نکته مراقبتی پس از جراحی لاپاراسکوپی را برای شما بیان کرده‌ایم:

·        استراحت و خواب: بلافاصله پس از عمل، استراحت کافی و خواب به شما کمک می‌کند تا بهبودی سریع‌تری داشته باشید. سعی کنید از فعالیت‌های سنگین اجتناب کرده و به بدن خود فرصتی بدهید تا بهبود پیدا کند.

·        قراردادن کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد در محل عمل، می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. حتماً یخ را در یک پارچه نازک و نرم پیچیده و مستقیماً بر روی پوست قرار ندهید تا از سوختگی جلدی جلوگیری کنید.

·        مصرف داروها: بر اساس توصیه پزشک، داروهای تجویز شده را به‌دقت مصرف کنید. اگر نیاز به کنترل درد دارید، از آنتی‌بیوتیک‌ها یا مسکن‌های تجویز شده استفاده کنید.

·        تغذیه مناسب: تغذیه سالم و متعادل به روند بازیابی کمک می‌کند. مصرف مواد غذایی حاوی فیبر و انواع میوه‌ها و سبزیجات به عملکرد روده‌ها کمک می‌کند. همچنین، مصرف مایعات کافی نظیر آب و آب‌میوه نیز برای جبران مایعات بدن مهم است.

·        فعالیت‌های بدنی: هنگامی‌که پزشک مجوز می‌دهد، می‌توانید به طور تدریجی فعالیت‌های خفیف را آغاز کنید. اما از فعالیت‌های سنگین تا مدتی پس از عمل اجتناب کنید

·        پیروی از دستورات پزشک: حتماً دستورات و راهنمایی‌های پزشک را به طور دقیق دنبال کنید. در صورتی که هرگونه علائم نگران‌کننده یا عوارض غیرمعمول مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

نتایج جراحی لاپاراسکوپی

نتایج جراحی لاپاراسکوپی ممکن است در هر بیمار و مورد خاصی متفاوت باشد. اما در اغلب موارد، لاپاراسکوپی به دلیل کاهش نیاز به برش‌های بزرگ و اصلاحات جراحی کوچک‌تر، با تعداد عوارض و زمان بهبودی سریع‌تری همراه است. بیشتر بیماران پس از جراحی لاپاراسکوپی با کمترین درد و ناراحتی بهبود می‌یابند، زیرا فقط برش‌های کوچکی در بدن ایجاد شده است. در صورتی که پس از جراحی لاپاراسکوپی با هر یک از مشکلات زیر مواجه شوید، بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید:

·        سردرد

·        تب یا حالت تهوع

·        استفراغ

·        خونریزی

·        ترشح

·        قرمزی یا تورم در ناحیه برش

·        عدم توانایی در ادرار کردن

·        دردی که با دارو تسکین پیدا نکرده است.

در نهایت اگر هنوز هم سوالی در مورد این روش جراحی دارید، کارشناسان ما در زیبا باش آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند، سوالات خود را در قسمت نظرات همین پست از زیبا باش مطرح کنید.